نوآوری در زمینه هوش مصنوعی با سرعتی چشمگیر در حال پیشرفت است و هماکنون بسیاری از افراد از آن برای کمک به نوشتن، طراحی و برنامهنویسی استفاده میکنند. پیامدهای این فناوری بحثهای زیادی را برانگیخته و نکات منفی فراوانی درباره تأثیرات آن، به ویژه در زمینه ایجاد موج تازهای از اتوماسیون، مطرح شده است.
نگرانیهای قابل توجهی درباره اختلالاتی که هوش مصنوعی ایجاد خواهد کرد وجود دارد، بهویژه در زمینه تأثیر آن بر اشتغال. بدون شک، به نظر میرسد هوش مصنوعی بسیاری از وظایفی را که قبلاً توسط انسانها انجام میشد، بر عهده خواهد گرفت و هنوز مشخص نیست نتایج این تغییرات چه خواهد بود. مخالفان نگرانند که هوش مصنوعی ممکن است میلیونها نفر را بیکار کند، در حالی که برخی دیگر معتقدند این فناوری باعث میشود کارگران فرصت پیدا کنند تا به کارهای خلاقانهتر و سطح بالاتر بپردازند.
بخش نگرانکنندهتر هشدارهایی درباره جنبه تاریک فناوری هوش مصنوعی است که ممکن است توسط هکرها یا مجرمان برای ساخت سلاحهای زیستی یا حتی مبارزه با خود انسانها مورد سوءاستفاده قرار گیرد، بهخصوص اگر هوش مصنوعی روزی تصمیم بگیرد که انسانها تهدیدی برای بقای آن هستند.
با این حال، مزایای هوش مصنوعی و تأثیرات مثبت بالقوه آن بر جامعه بسیار زیاد است و نمیتوان از آنها چشمپوشی کرد.
اگر بخواهیم یک فایده فوری برای هوش مصنوعی نام ببریم، بدون شک آن در حوزه تحقیقات علمی خواهد بود. هوش مصنوعی به دلیل توانایی بینظیرش در انجام محاسبات و بررسی مفاهیم جدید در مقیاس وسیع، میتواند برای دانشمندان بسیار مفید باشد.
هماکنون هوش مصنوعی قادر است حجم عظیمی از دادهها را هزاران برابر سریعتر از هر انسان پردازش و تحلیل کند. این کار را با سرعت و کارآمدی فوقالعاده انجام میدهد و به پژوهشگران انسانی امکان میدهد تا به نتایج و روابطی دست یابند که به تنهایی به سختی قابل کشف بودند. این بینشها میتوانند کلید بسیاری از پیشرفتهای علمی باشند و تحقیقات را در زمینههایی مانند علوم پایه، پزشکی، ژنتیک و مهندسی متحول کنند.
از جمله ابزارهای این حوزه میتوان به همراه علمی مجازی «VISION» اشاره کرد که توسط آزمایشگاه ملی بروکهیون وزارت انرژی آمریکا ساخته شده است تا به محققان کمک کند آزمایشها را به شکلی کارآمدتر انجام دهند و در انجام وظایف تکراری صرفهجویی کنند.
هوش مصنوعی میتواند با کمک به کشف داروها و درمانهای جدید برای بیماریهایی که تاکنون درمان ناپذیر بودهاند و مشکلات جدی دیگر در حوزه سلامت، جان انسانها را نجات دهد. بهعنوان مثال، الگوریتمها میتوانند برای طراحی و تحلیل مولکولها و پروتئینهای جدید و شبیهسازی تأثیرات آنها بر انواع ویروسها، باکتریها و سرطانها توسعه یابند و احتمالاً داروهای جدیدی برای مقابله با آنها کشف کنند. همچنین هوش مصنوعی میتواند در زمینههایی مانند تحقیقات سلولهای بنیادی کمک کند و راه را برای پزشکان هموار سازد تا بتوانند فلج، نابینایی و دیگر مشکلات پزشکی شدید اما غیرکشنده را درمان کنند.
هوش مصنوعی میتواند آموزش را بسیار قابل دسترستر کند، بهویژه وقتی با فناوریهای نوینی مانند متاورس ترکیب شود. تصور کنید کلاسی مجازی که هر کسی بتواند در آن شرکت کند و از سخنرانیهای برخی از برجستهترین ذهنهای تاریخ بشری بهرهمند شود.
این دقیقاً همان فرصتی است که در دنیای متاورس ICB Verse، توسعه یافته توسط ICB Labs، انتظار کشف شدن دارد؛ دنیایی که هدفش تحول آموزش و در دسترس قرار دادن آن برای دانشآموزان سراسر جهان است. با دسترسی مبتنی بر NFT به کلاسهای مجازی، ICB Verse هزینههای یادگیری را به طرز قابل توجهی کاهش میدهد و آموزش تعاملی و باکیفیت جهانی را در زمانی که برای دانشآموزان مناسب است، در اختیار همه قرار میدهد. از آنجا که این محیط متاورس است، کلاس درس میتواند تقریباً هر فضایی باشد. تصور کنید که درباره فیلسوفان یونان و اساطیر آنها وسط آتن باستان در حالی که در اطرافتان تصاویری مجازی از خدایان قدرتمندی مثل زئوس، آتنا و آپولو قرار دارد، یاد بگیرید.
نقش هوش مصنوعی در اینجا در توانایی ایجاد کلونهای مجازی از شخصیتهای بزرگ تاریخی مانند آلبرت اینشتین، آیزاک نیوتن، مادام کوری و لئوناردو داوینچی است، که به دانشآموزان اجازه میدهد مستقیماً با این شخصیتها تعامل داشته و از دانش شگفتانگیز آنها بهرهمند شوند.
شاید تعجبآور باشد، اما هوش مصنوعی میتواند به توقف یکی از وحشتناکترین جرایم علیه بشریت کمک کند — یعنی تجارت انسانی که هم بسیار بیرحمانه و استثمارگرانه است و هم میتواند تهدیدی برای امنیت جهانی باشد. قاچاقچیان انسان اغلب در وب به دنبال قربانیان بعدی خود میگردند و آنها را با تبلیغات شغلهای بهتر و با درآمد بالاتر در خارج از کشور فریب میدهند.
ابزارهای هوش مصنوعی و الگوریتمهای بینایی کامپیوتری میتوانند با جمعآوری تصاویر از وبسایتهایی که معمولاً توسط قاچاقچیان استفاده میشوند، تصاویر مشکوک را شناسایی کنند. در عین حال، هوش مصنوعی میتواند اطلاعات موجود در وبسایتهای دولتی را تحلیل کرده و قربانیان احتمالی قاچاق انسان را شناسایی کرده و به مقامات اطلاع دهد. این هدف اصلی ابزار هوش مصنوعی مایکروسافت با نام Intelligence Toolkit است که بهصورت رایگان در گیتهاب در اختیار سازمانهایی قرار گرفته که برای پیشگیری از چنین جرایمی تلاش میکنند.
آزار جنسی همچنان یک مشکل جدی در سطح جهانی است و هوش مصنوعی میتواند به قربانیان ابزارهای مؤثرتری برای گزارش موارد خشونت مبتنی بر جنسیت، سوءاستفاده جنسی و موارد مشابه ارائه دهد. در شبکههای اجتماعی، ایمیل و پلتفرمهای پیامرسان میتوانند از هوش مصنوعی بهره ببرند تا ارتباطات را برای محتوای نامناسب، تحریکآمیز یا سوءاستفادهآمیز زیر نظر بگیرند. همچنین خدماتی وجود دارد که به قربانیان اجازه میدهد تجربیات خود از آزار جنسی را به اشتراک بگذارند و دیگران را نسبت به خطرات احتمالی آگاه کنند.
کارفرمایان نیز میتوانند از هوش مصنوعی برای پیشگیری از آزار جنسی در محل کار استفاده کنند. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند Spot، SaferSpace و AI2HR با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته، دادههای گزارشهای رخداد، ارتباطات محیط کار و نظرسنجیهای کارکنان را جمعآوری و تحلیل میکنند تا هر الگوی تخلف را شناسایی کرده و ریسکها را برجسته کنند، تا سازمانها بتوانند اقدام لازم را برای مقابله با آنها انجام دهند.
حتی امروزه نیز پیشبینی دقیق آب و هوا، بهویژه در بلندمدت، برای هواشناسان بسیار دشوار است. این کار بسیار پیچیده است، اما چارچوبهای پیشرفته یادگیری عمیق میتوانند با تحلیل حجم عظیمی از دادهها که انسانها قادر به انجام آن نیستند، به بهبود پیشبینیها کمک کنند.
برای مثال، سازمانی به نام Climate Informatics متخصصانی در حوزه هوش مصنوعی و مهندسی داده را با دانشمندان محیط زیست، کارشناسان تغییرات اقلیمی و سیاستگذاران گرد هم آورده است تا پیشبینیهای بلندمدتی درباره تغییرات اقلیمی انجام دهند.
با استفاده از تکنیکهای پیشرفته دادهکاوی و روشهای آماری مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، و با همبستگی اطلاعات تصاویر ماهوارهای و ایستگاههای هواشناسی با سوابق تاریخی اقلیمی، Climate Informatics تلاش میکند به پژوهشگران کمک کند تا گذشته، حال و آینده اقلیم جهانی ما را بهتر درک کنند.
با اینکه نگرانیهای موجهی درباره احتمال حذف برخی مشاغل توسط هوش مصنوعی و ایجاد ریسکهای امنیتی جدید وجود دارد، دلایلی هست که نشان میدهد این فناوری در نهایت تأثیر مثبتی بر جهان خواهد داشت.
اگرچه ممکن است برخی مشاغل از بین بروند، هوش مصنوعی میتواند فرصتهای شغلی جدیدی در حوزههای مختلف ایجاد کند، از جمله نقشهای پشتیبانی و نگهداری. علاوه بر این، این فناوری میتواند مزایای اجتماعی زیادی فراهم کند که به بهبود زندگی میلیونها نفر در سراسر جهان کمک میکند.
برخی از نگرانیهایی که امروز درباره هوش مصنوعی مطرح است، قبلاً نیز در تاریخ دیده شدهاند. به عنوان مثال، در آغاز انقلاب صنعتی، بسیاری از کارگران کارخانهها نگران آینده خود بودند، اما در نهایت جهان تغییر کرد و مشاغل جدید زیادی، حتی مشاغلی که قبلاً وجود نداشتند، ایجاد شدند.
در هر صورت، «غول هوش مصنوعی» از بطری خارج شده و دیگر نمیتواند به داخل بازگردد، بنابراین بهترین کاری که هر کسی میتواند انجام دهد، یادگیری نحوه استفاده از آن است تا از فرصتهای آموزشی و افزایش بهرهوری که فراهم میکند بهرهمند شود.